W ostatnich dniach fraza „zbiornik retencyjny” jest odmieniana przez wszystkie przypadki, zwłaszcza w kontekście powodzi, która dotknęła południowo-zachodnią Polskę. Media i eksperci już wskazują na zbiornik Racibórz Dolny, który ratuje Wrocław przed zalaniem pełniąc kluczową rolę w ograniczeniu skutków żywiołu. Ta sytuacja pokazuje, jak ważne są zbiorniki retencyjne w zarządzaniu gospodarowaniem wodą i ochronie przed gwałtownymi zjawiskami pogodowymi, które nasila zmieniający się klimat.
Jak działa zbiornik retencyjny?
Zbiornik retencyjny to sztuczny lub naturalny akwen, którego zadaniem jest magazynowanie nadmiaru wody, szczególnie w czasie intensywnych opadów. W sytuacjach zagrożenia powodzią zbiornik retencyjny gromadzi wodę, redukując ryzyko zalania terenów nizinnych. Woda jest następnie stopniowo uwalniana, co pozwala na kontrolowane zarządzanie jej przepływem i minimalizację szkód.
Działanie zbiorników retencyjnych nie ogranicza się jednak tylko do ochrony przed powodziami. W wyniku zmian klimatycznych coraz częściej doświadczamy długotrwałej suszy hydrologicznej. Zbiornik retencyjny odgrywa wówczas kluczową rolę w magazynowaniu wody w celu jej wykorzystania w okresach wzmożonego zapotrzebowania. Zgromadzona woda może być użyta do nawadniania terenów rolniczych, wspierania ekosystemów i zaopatrywania miast w wodę pitną, co staje się szczególnie ważne w obliczu rosnących niedoborów wody.
Zbiornik retencyjny w walce z powodzią i suszą
Zmiany klimatyczne prowadzą do coraz częstszego występowania ekstremalnych zjawisk pogodowych. Długotrwałe okresy suszy przeplatane są nagłymi, intensywnymi opadami deszczu, które powodują lokalne i regionalne powodzie. W takich warunkach zbiornik retencyjny pełni funkcję regulatora – gromadzi nadmiar wody opadowej, zmniejszając ryzyko powodzi, a w czasie suszy pozwala na stopniowe wykorzystanie zgromadzonych zasobów wodnych.
W odpowiedzi na te wyzwania rząd w lipcu br. ogłosił plan inwestycji o wartości 7 miliardów złotych małą i dużą retencję w polskich miastach i miasteczkach, w tym zwłaszcza na budowę zbiorników retencyjnych. Celem jest zwiększenie zdolności retencyjnych kraju oraz skuteczniejsza walka z powodziami i suszami. „Polska znajduje się w gronie czterech krajów europejskich obok Czech, Malty i Cypru, w których na jedną osobę przypada mniej niż 1 700 m3 wody rocznie. Według wymogów ONZ znajdujemy się w puli krajów objętych stresem wodnym i widać to każdego letniego dnia. Jakość wód, wały przeciwpowodziowe, zbiorniki retencyjne i zatrzymywanie wód w aglomeracjach, monitoring jakości wód, to wszystko wymaga natychmiastowych inwestycji” – powiedziała Minister Klimatu i Środowiska Paulina Hennig-Kloska. Środki te trafić mają m.in. do samorządów oraz jednostek publicznych takich jak PGW Wody Polskie, GIOŚ, WIOŚ. Rządowy plan dofinansowań, uruchomiony przez NFOŚiGW, umożliwi wdrożenie “Programu przeciwdziałania niedoborowi wody na lata 2022–2027 z perspektywą do roku 2030”. Zakłada on realizację 727 inwestycji, w tym 94 zbiorników retencjonujących wodę oraz 633 obiektów kształtujących retencję, m.in. budowli piętrzących i regulacyjnych. Więcej na ten temat można przeczytać na stronie rządowej.
Obecnie, w obliczu trwającego kataklizmu, zapowiada się zwiększenie tej kwoty o kolejne 3,5 miliarda złotych, co pozwoli na realizację większej liczby projektów związanych z budową zbiorników retencyjnych.
Zbiorniki retencyjne jako narzędzie adaptacji do zmian klimatycznych
Rosnące znaczenie zbiorników retencyjnych jest odpowiedzią na potrzebę dostosowania się do nowych warunków klimatycznych. W Polsce coraz częściej mamy do czynienia z hydrologicznymi skrajnościami, które zmuszają do wdrażania kompleksowych rozwiązań hydrotechnicznych. Budowa nowych zbiorników retencyjnych oraz modernizacja istniejących są niezbędne dla zapewnienia bezpieczeństwa mieszkańcom i ochrony zasobów wodnych.
Dynamicznie postępujące zmiany klimatu, a przede wszystkim gwałtowne deszcze i nawałnice, wywołujące tzw. błyskawiczne powodzie sprawiają, że w długoterminowej perspektywie zapotrzebowanie na zbiorniki retencyjne oraz systemy przeciwpowodziowe będzie rosło. To z kolei przekłada się na dostrzegany przez naszą spółkę duży potencjał w rozwijaniu tego obszaru działalności. Jednocześnie wraz z nasileniem ryzyka zalaniem i błyskawicznych powodzi widzimy rosnącą liczbę zapytań o systemy przeciwpowodziowe, które są obecne w naszej ofercie.
Zeneris Projekty – doświadczenie w projektowaniu zbiorników retencyjnych
Firma Zeneris Projekty od lat specjalizuje się w projektowaniu budowli hydrotechnicznych, w tym zbiorników retencyjnych. Nasze doświadczenie obejmuje m.in. opracowanie dokumentacji projektowej pod realizację projektów takich jak zbiorniki Smardzów oraz zalew Borki w Radomiu, za który to projekt otrzymaliśmy nagrodę „Modernizacja Roku 2022”. Zrealizowaliśmy również dokumentację remontu zbiornika Sosnówka pod Jelenią Górą. Dzięki wysokim kompetencjom zespołu projektowego Zeneris Projekty i referencjom zwiększającym szanse na wygrywanie postępowań przetargowych, dostrzegamy w rządowym programie szansę na zwiększenie zamówień oraz przychodów związanych z obszarem zabezpieczeń przeciwpowodziowych. Mamy bogate doświadczenie w realizacji zróżnicowanych projektów z tego obszaru. Obecnie projektujemy kilka zbiorników retencyjnych dla Wód Polskich i samorządów. Realizujemy też zadania związane z projektowaniem wałów przeciwpowodziowych, w tym zadanie związane dot. odcinku 60 km górnej Wisły. Cieszymy się, że naszymi projektami przyczyniamy się do zwiększenia bezpieczeństwa mieszkańców oraz lepszego zarządzania wodą w obliczu zmian klimatycznych.
Zachęcamy do zapoznania się z pełnym zakresem naszej działalności na stronie Zeneris Projekty oraz do kontaktu w celu omówienia możliwości współpracy w zakresie projektowania i realizacji zbiorników retencyjnych.
